Tijd gespendeerd:

Voorrang verlenen, afslaan, dode hoek en voorsorteren

Voorrang verlenen

Situaties die je veel tegenkomt in de dagelijkse praktijk én waarbij anticiperen belangrijk is, zijn voorrangssituaties.

Wanneer er geen verkeerslichten of verkeersborden zijn om de voorrang te regelen, moet je -op een kruising van verharde wegen- bestuurders die van rechts komen, voorrang verlenen.

Goed voorrang verlenen is:

  • op tijd vaart minderen, zodat de ander ziet dat je gaat stoppen.
  • zo stoppen dat de ander ongehinderd zijn weg kan vervolgen.
  • Hier sta je te ver naar voren. De auto heeft te weinig ruimte om linksaf te slaan.

  • Hier ben je op tijd gestopt. De auto kan ongehinderd afslaan.

Is niet meteen duidelijk wie als eerste mag rijden? Dan:

  • stop je voor de zekerheid;
  • maak je oogcontact met de andere bestuurder;
  • overleg je vriendelijk middels een handgebaar wie er voorgaat.
Trams

Een tram is een vreemde eend in de bijt als het gaat om voorrang. Daarom hier kort de voorrangsregels voor trams op een rij:

Op een gelijkwaardig kruispunt:

  • heeft een tram die van links óf rechts komt, voorrang;
  • gaat een afbuigende tram altijd voor.

Op een voorrangskruispunt:

  • gelden er geen bijzondere regels voor de tram. De trambestuurder moet bestuurders die op de voorrangsweg rijden, voorrang verlenen.

Afslaan

Afslaan kan -zeker wanneer je een vrachtauto bestuurt- een lastige manoeuvre zijn. Dit is vooral vanwege het beperkte zicht vanuit de cabine. Je bent grotendeels afhankelijk van je spiegels en eventueel de beelden op je monitor.

Houd bij het afslaan altijd rekening met de regel: verkeer op dezelfde weg gaat voor.

Deze regel geldt voor alle weggebruikers, dus ook voor kwetsbare verkeersdeelnemers zoals fietsers en voetgangers.

  • De tegemoetkomende auto gaat op dezelfde weg rechtdoor en gaat dus voor.

  • De tegemoetkomende fietser gaat op dezelfde weg rechtdoor en gaat dus voor.

  • De voetganger rechts gaat op dezelfde weg rechtdoor en gaat dus voor.

  • Deze rechtdoorgaande fietser fietst in een dode hoek van de vrachtauto. Wees hier alert op.

Vrachtauto’s en fietsers

Een groep weggebruikers die hier speciale aandacht verdient, is die van de fietsers. Fietsers worden snel over het hoofd gezien. In situaties waarbij een fietser op dezelfde weg rechtdoor fietst en dus voorgaat, kan dit tot ernstige ongevallen leiden.

Hieronder zie je drie veel voorkomende situaties als het gaat om botsingen tussen vrachtauto’s en rechtdoorgaande fietsers.

  • A.

    Op een kruispunt (met verkeerslichten) vertrekt de vrachtauto vanuit stilstand en slaat rechts af; de fietser rijdt rechtdoor.

  • B.

    De vrachtauto nadert een voorrangsweg met een vrijliggend fietspad (tweerichtingsverkeer).

  • C.

    Het op en af rijden van een rotonde met fietsers in de voorrang. Als een vrachtauto de rotonde oprijdt, komt de situatie overeen met situatie B, als de vrachtauto de rotonde afrijdt met situatie A.

In al deze situaties gaat de fietser voor op de vrachtauto. Toch worden fietsers regelmatig over het hoofd gezien. Dit is extra gevaarlijk wanneer de fietser zelf niet in de gaten heeft dat de vrachtautochauffeur hem niet ziet of wanneer de bestuurder van de vrachtauto rechtsaf wil slaan.
Bron: Factsheet SWOV – Ongevallen vrachtauto’s en bestelauto’s.

Dode hoek

Houd bij het afslaan altijd rekening met je dode hoek. Zorg dat je spiegels goed staan afgesteld en kijk al tijdens het naderen van een afslag of kruispunt of er rechtdoorgaande fietsers of andere verkeersdeelnemers zijn waar je bij het afslaan rekening mee moet houden. Controleer vlak voor het links afslaan ook in je linker buitenspiegel op eventueel inhalende bestuurders.

Tips voor veilig afslaan

  • Geef op tijd richting aan.
  • Neem op tijd gas terug.
  • Sorteer waar mogelijk voor.
  • Kijken, kijken, kijken. Maak regelmatig een kijkrondje vlak voor je en in de betreffende buitenspiegels om na te gaan of je veilig af kunt slaan.
  • Schat bij het links afslaan de snelheid van het tegemoetkomende verkeer goed in.
  • Let extra op rechtdoorgaande fietsers en andere kwetsbare verkeersdeelnemers.
  • Houd bij het afslaan rekening met het uitzwaai-effect.

Voorsorteren

Voorsorteren is niet verplicht, maar wel verstandig. Je laat je medeweggebruikers zien dat je van plan bent links of rechts af te slaan. Dat maakt je rijstijl voorspelbaar en dus veiliger!

  • Voorsorteren wanneer je rechtsaf wil slaan.

  • Op een eenrichtingsweg mag je zoveel mogelijk links of rechts voorsorteren.

  • Links afslaan? Sorteer zoveel mogelijk voor tegen de wegas.

  • Met het oog op de ruime bocht die je moet maken om de smalle weg in te kunnen draaien is voorsorteren hier niet handig.

  • Soms is het veiliger om bij het voorsorteren geen ruimte naast de vrachtauto te laten voor fietsers of bromfietsers.

  • Soms is het beter om zo voor te sorteren dat er naast de vrachtauto geen ruimte meer is voor fietsers of bromfietsers.