Span- en stuwmiddelen en hulpmiddelen
Het laden van de vrachtauto heet ook wel stuwen. Hierbij wil je de goederen zo efficiënt mogelijk in de laadruimte laden. Dit heeft verschillende voordelen:
- Je kunt meer lading meenemen.
- De lading staat dichter op elkaar, er is dus weinig ruimte over tussen de goederen. Hierdoor verschuift de lading minder snel.
Lading efficiënt stuwen is dus slim én veiliger. Hierbij houd je verder ook rekening met de verdeling van het gewicht, welke lading er eerst moet worden gelost, of er breekbare goederen tussen zitten, of er goederen met scherpe, uitstekende delen zijn, enz. Daarom bekijk je per lading vooraf hoe je de goederen zo slim en veilig mogelijk laadt.
Tips bij het laden:
- Zorg dat de laadvloer in goede staat en leeg is .
- Plaats zware goederen onderop (dit is goed voor het zwaartepunt en zo wordt lichtere lading niet in elkaar gedrukt of beschadigd).
- Plaats goederen zoveel mogelijk tegen het kopschot.
- Verdeel de lading zoveel mogelijk over de hele breedte (zo voorkom je overhellende vracht en het maakt het makkelijker om de lading goed vast te zetten).
- Vul overgebleven ruime zoveel mogelijk op.
- Laad geen stal-op-staal. Leg tussen metalen goederen altijd houten planken onder en tussen metalen goederen.
- Houd rekening met het maximale laadvermogen van de vrachtauto.
- Houd rekening met de maximale laadhoogte.
- Zet de lading goed vast.
- Ga tijdens het laden en lossen van buizen of pijpen nooit op de lading staan. Dan kan deze gaan rollen.
- Controleer de lading onderweg regelmatig.
Vastzetten en opvullen
Stuwen is het slim beladen van de vrachtauto. Daarbij is het belangrijk dat ieder onderdeel van de lading goed vastzit. Het vastzetten van goederen heet het zekeren van de lading. Dit doe je met behulp van stuw- en spanmaterialen (vastzetmiddelen) en opvulmiddelen.
Spanbanden
Een spanband gebruik je om lading vast te zetten. De spanband bestaat uit de spanner, de eindfitting en het bandweefsel.
Een kapotte of ingescheurde band kan losschieten tijdens het rijden, waardoor de lading alsnog verschuift. Dit kan onderweg voor gevaarlijke situaties zorgen.
Tips veilig gebruik spanbanden:
- Zorg dat de spanband altijd recht (dus niet gedraaid) om de lading zit.
- Plaats een spanband nooit om scherpe randen of ruwe oppervlakken zonder er een stuk hout of speciale beschermhoes tussen te plaatsen.
- Rol wat na het vastzetten van de lading overblijft van de spanband op en steek het weg.
- Spanbanden mogen nooit in aanraking komen met chemicaliën of agressieve vloeistoffen.
- Controleer spanbanden regelmatig op slijtagelekken.
- Is een spanband ingescheurd of kapot? Vervang deze dan meteen!
Voorbeelden van goederen die je vastzet met behulp van spanbanden:
Goederen op pallets, losse vaten en andere grote goederen.
Een spanband is minder geschikt voor kleine losse goederen.
Spanbandlabel
Een spanband moet een rechthoekig blauw of bruin label dragen.
Een blauw label betekent dat de band gemaakt is van polyester (PES).
Een bruin label betekent dat de band gemaakt is van polipropyleen (PP).
De meeste banden zijn gemaakt van polyester en dragen dus een blauw label.
Op het label staan belangrijke gegevens zoals:
- De maximale treksterkte (LC = Lashing Capacity).
- De lengte van de spanband.
- Het jaartal waarin de spanband is gemaakt.
LC is de maximale belasting van de spanband in de lengterichting.
LC wordt uitgedrukt in daN.
1 daN staat gelijk aan 1 kg.
Vergrendelstangen en klembalken
Een vergrendelstang voorkomt dat lading omvalt of verschuift. Een klembalk klik je vaak tussen de bevestigingsrails die aan de binnenkant van de laadruimte over de lengte en breedte zijn aangebracht.
Een vergrendelstang of klembalk kun je horizontaal of verticaal plaatsen.
Voorbeelden van goederen die je vastzet met behulp van vergrendelstangen/klembalken:
Rolcontainers, grote platen, rij vaten, rij pallets.
Een vergrendelstang is minder geschikt bij kleine losse eenheden.
Antislipmatten
Onder de lading kun je antislipmatten aanbrengen. Antislip-materiaal vergroot de wrijving tussen de lading en de laadvloer. Hierdoor verschuift de lading minder snel.
Voorbeelden gebruik antislipmatten
Antislipmatten gebruik je vooral onder pallets en losse grote goederen.
Sjorogen, sjorringen en sjorhaken
Onder de lading kun je antislipmatten aanbrengen. Antislip-materiaal vergroot de wrijving tussen de lading en de laadvloer. Hierdoor verschuift de lading minder snel.
Schotten en kleppen
Schotten en kleppen verdelen de laadruimte in kleine vakken, waardoor lading minder ruimte krijgt om te verschuiven.
Spankettingen
Spankettingen worden vooral gebruikt voor het vastsjorren van lange, zware voorwerpen zoals ladingen hout of buizen.
Rongen
Deze verticale balken aan de zijkanten van een open vrachtauto of oplegger, houden grote ronde buizen, staalplaten of houten balken op hun plek. Tijdens het laden en lossen worden de rongen weggehaald.
Stophout, balken en keggen
Bij zware voorwerpen is het gebruik van stophout, balken en keggen in vrijwel alle gevallen aan te raden. Lading ligt op hout een stuk veiliger. Bovendien is het laden en lossen met een heftruck (of kraan) dan makkelijker.
Dekzeil
Vervoer je losse lading? Dan moet je deze verplicht afdekken met een dekzeil. Zo kan de losse lading tijdens het rijden niet op het wegdek vallen. Ook houdt dekzeil de lading droog.
Twist-locks
Dit zekeringssysteem wordt gebruikt bij containervervoer. Containers hebben op elke hoek een oog waar een metalen pen in past. Zo wordt de container vastgezet op de vrachtauto. Controleer voordat de container op de vrachtauto wordt geplaatst of de twist-locks werken.
Vulmiddelen
Naast vastzetmiddelen, houden ook vulmiddelen de lading op zijn plek. Vulmiddelen vullen de lege ruimte tussen verschillende goederen op. Hierdoor ligt de lading vaster en wordt de kans dat lading schuift, kleiner.
Wanneer is een lading voldoende gezekerd?
Het is belangrijk dat lading gezekerd wordt. Gaat lading eenmaal schuiven, dan is er geen houden meer aan. Elke lading die niet goed vastgezet is, kán in beweging komen. Daarom eist de Nederlandse verkeerswetgeving dat lading zo gezekerd is dat deze ook bij plotselinge rem- of uitwijkmanoeuvres of een slecht wegdek niet van de vrachtauto af kan vallen.
Hulpmiddelen laden en lossen
Hulpmiddelen voor het laden of lossen bij of op een voertuig zijn:
- Laadklep
- Steekwagen
- Handpallettruck
- Elektrische pallettruck
- Meeneemstapelaar
- Autolaadkraan
- Walkingfloor;
- Kipperinstallatie;
- Transportband
Tijdens de praktische toets oefen je alleen met de laadklep, steekwagen, elektrische pallettruck en eventueel de handpallettruck.
Laadklep
De laadklep is een onmisbaar hulpmiddel bij het laden en lossen. Je gebruikt de laadklep om goederen eenvoudig in en uit de vrachtauto te brengen. Omdat we de laadklep hiervoor al uitgebreid hebben besproken, gaan we hier nu niet verder op dit hulpmiddel in.
Steekwagen
Een steekwagen is een handkarretje op twee wielen dat vooral geschikt is voor het vervoer van losse eenheden zoals dozen. Je gebruikt een steekwagentje vooral voor korte afstanden.
Vaak heeft een steekwagen een korte vaste schep. Deze schuif je onder de lading. Vervolgens klap je de steekwagen iets naar achter, waardoor deze op twee wielen kan rijden.
Voordelen van een steekwagen:
- Minder fysieke belasting omdat je minder hoeft te tillen en dragen.
- Je wint tijd omdat je minder vaak op en neer hoeft te lopen.
- Je raakt minder snel vermoeid omdat je minder vaak hoeft te lopen.
Tip: Let op de maximale last die de steekwagen kan dragen.
Controle steekwagen
Check de steekwagen voordat je deze gebruikt op de volgende punten:
- Zijn de banden en wielen voldoende gevuld met lucht?
- Vertoont de steekwagen ergens scheuren of breuken?
- Werkt de steekwagen zoals het moet?
Handpallettruck
Een handpallettruck wordt ook wel pompwagen of pomppallettruck genoemd.
Een handpallettruck is ontworpen om pallets eenvoudig op te pakken en te verplaatsen. Deze pallettruck wordt met menskracht verplaatst en met de hand omhoog gekrikt.
Controle handpallettruck
Check de handpallettruck voordat je deze gebruikt op de volgende punten:
- Wat is het hefvermogen van de handpallettruck?
- Werkt het pompmechanisme?
- Zijn er ergens defecten of beschadigingen?
Elektrische pallettruck (EPT)
Een elektrische pallettruck werkt op elektriciteit en is geschikt voor het vervoeren van pallets.
Een elektrische pallettruck wordt kortweg ook wel een EPT genoemd.
Controle EPT
Wil je voor het laden en lossen een elektrische pallettruck gebruiken, controleer deze dan eerst op de volgende punten:
- Loop rond de EPT en controleer deze op beschadigingen of lekkages.
- Is de accu opgeladen?
- Wat is het maximale hefvermogen van de EPT?
- Wat is de eigen massa? Hoeveel weegt de EPT zelf.
- Controleer de wielen, palletvorken en stuurhefboom.
- Check waar de bedieningsknoppen, waarschuwingslampjes en noodstop zitten.
- Waar zit de noodstop?
- Zijn er defecten of beschadigingen?
Noodstop
Iedere EPT moet een noodstopschakelaar hebben. Met deze rode knop leg je de EPT in noodgevallen met één druk op de knop meteen stil.
Bij het werken met een EPT zijn veiligheidsschoenen en veiligheidshandschoenen verplicht.
Meeneemstapelaar
Een meeneemstapelaar is een soort heftruck die door de vrachtauto meegenomen kan worden. Tijdens de rit hangt hij achter aan de laadbak.
Er zijn ook meeneemstapelaars die je in de laadruimte meeneemt.
Het voordeel van een meeneemstapelaar is dat je lading kunt lossen op afleveradressen waar geen heftruck aanwezig is.
