Wat is een boordcomputer?
Een boordcomputer is een kleine computer die in de vrachtauto’s geplaatst kan worden.
Deze kan gekoppeld worden met andere apparatuur, zoals printers, scanners, temperatuurmeters, veiligheidssensoren of de digitale tachograaf. De boordcomputer kan een veelvoud aan gegevens opslaan. Deze gegevens kunnen er aan bijdragen de productiviteit en kostenefficiëntie van het logistieke bedrijf aanzienlijk te verhogen. De chauffeur kan deze gegevens met de backoffice delen.
De belangrijkste onderdelen die de boordcomputer registreert zijn o.a.: rit- en urenregistratie, ritplanning, track & trace, trucknavigatie, berichtenverkeer, brandstofregistratie en het meten van de rijstijl van de chauffeur.
Dankzij een boordcomputer oplossing kunnen facturen en chauffeursbonnen met veel minder handelingen gerealiseerd worden. Deze boordcomputer oplossing draagt dan ook direct bij aan een betere service en heldere informatievoorziening.
Het is mogelijk door middel van boordcomputerintegratie dat de boordcomputers in de voertuigen direct in contact staan met je backoffice. Zo kunnen over en weer gegevens worden uitgewisseld. Het voordeel hiervan is dat de gegevens altijd direct op kantoor verwerkt kunnen worden. Een planner heeft steeds zicht op de orders die zijn uitgevoerd en welke opdrachten nog in de planning staan. Nieuwe opdrachten kunnen direct aan de vrachtautochauffeur doorgegeven worden.
De grootste voordelen van een boordcomputersysteem zijn kosten besparen en rust op de planning.
Toepassingsmogelijkheden
Doordat de toepassingsmogelijkheden steeds uitgebreider worden neemt het gebruik van boordcomputers gestaag toe. Nog niet zo lang geleden was er alleen een geautomatiseerde urenverwerking.
De mobiele datacommunicatie, plaatsbepaling en informatie over het voertuig en chauffeur heeft hier de nodige waardevolle functies aan toegevoegd. Denk hierbij aan verloning of tracking&tracing van vrachtauto’s en berichtenverkeer tussen planners en chauffeurs. Ze kunnen ieder moment alle gewenste informatie wisselen.
Ook navigatie, rijstijlanalyse en het op afstand uitlezen van de chauffeurskaart of het geheugen van de digitale tachograaf zijn veelgebruikte functies.
Verloningssysteem
Door middel van een verloningssysteem kunnen de verschillende soorten werktijden geautomatiseerd gekoppeld en verschillend beloond worden. Dit is makkelijk en overzichtelijk. De werkgever en de chauffeur worden ontzien van veel administratie.
Voertuigen volgen en communiceren met de thuisbasis
Via GPS is precies te zien wanneer en waar een vrachtauto is gestopt, hoelang hij daar heeft gestaan, hoe laat hij daar is vertrokken en welke route hij heeft gevolgd. Tevens is te zien hoe hard er gereden is.
Door middel van mobiele datacommunicatie kunnen alle opgeslagen gegevens direct zichtbaar gemaakt worden. Regelmatig worden gestolen vrachtauto’s met aanhangwagen of opleggers teruggevonden dankzij plaatsbepaling op het voertuiggedeelte.
GPS, GRPS of satellietcommunicatie. Deze afkortingen zorgen soms voor verwarring.
Wat is GPRS, GPS en satellietcommunicatie?
GPS (Global Positioning System) is een systeem dat wordt gebruikt voor plaatsbepaling. Dit gebeurt via satellieten die in vaste banen rond de aarde draaien en ieder een eigen signaal uitzenden. Met de ontvangst van drie of vier van deze signalen kan een GPS-ontvanger zijn positie op aarde tot op enkele meters nauwkeurig bepalen.
Bij satellietcommunicatie wordt niet alleen de positie bepaald, maar er kunnen ook berichten worden uitgewisseld tussen thuisbasis en voertuigen.
GPRS (General Packet Radio Service) is een techniek die via het mobiele telefoonnetwerk het mogelijk maakt om data te verzenden en ontvangen. GPRS kent geen beperking aan de berichtlengte (zoals bij SMS). De gebruiker betaalt de hoeveelheid data die wordt verstuurd, niet per bericht. Zo kunnen complete orders vanaf de thuisbasis worden verstuurd.
Kosten besparen
De belangrijkste reden om een boordcomputersysteem aan te schaffen is kosten besparen.
Het telefoonverkeer tussen de chauffeurs en planning wordt door het systeem voor een groot gedeelte vervangen door datacommunicatie. Een geautomatiseerde verwerking en het snel beschikbaar hebben van juiste informatie over rit en orders. Hierdoor kunnen processen sneller worden bijgestuurd en geoptimaliseerd.
Het optimaliseren gebeurt meestal door middel van een zogenaamd Transport Management Systeem. Het TMS is dan het hart van transportbeheer, namelijk het systeem voor het vastleggen van transportopdrachten, het beheer van transportmiddelen, het aanmaken van facturen, enzovoort. Het is een soort software die speciaal gemaakt is voor de transportsector.
Emballage
Als de chauffeur al op het laad- of losadres op de boordcomputer invult welke en hoeveel emballage hij meeneemt en welke bijzonderheden er zijn zoals schades, manco’s en afwijkingen kan dit rechtstreeks in het TMS worden verwerkt.
Dan zijn ze op de planning en klantenservice snel op de hoogte van afwijkingen. Deze kunnen dan waar nodig actie ondernemen om extra kosten te voorkomen.
Temperatuurbewaking
Dit is in bepaalde sectoren een bekende functie op de boordcomputer. Het op afstand bewaken van de condities in de laadruimte, zoals temperatuur, druk en vloeistofniveau is zeer nutig. In de laadruimte zijn sensoren aangebracht die in verbinding staan met de boordcomputer.
Navigatie
Dit is een systeem in de vrachtauto dat de positie bepaalt en voor de chauffeur de te volgen route uitstippelt. De meeste aanbieders hebben ervoor gezorgd dat er een navigatiesysteem op hun boordcomputer draait. De adressen die vanaf kantoor zijn doorgestuurd, kunnen meteen door het navigatiesysteem worden herkend. De chauffeur hoeft ze dus zelf niets meer in te voeren.
Via het display van de boordcomputer kunnen eventueel de beelden van achteruitrij- en dode hoekcamera’s worden bekeken. Een andere functie die er al vaak in zit is gebiedsbewaking (geofencing). Op afstand is er een gebied op de kaart gemarkeerd. Als de vrachtauto de zone in- of uitrijdt wordt er automatisch een bericht verstuurt. Dit kan bijvoorbeeld zijn gedaan om de klant te waarschuwen dat de auto binnen een bepaalde tijd aankomt of ter bewaking van waardevolle lading.
Digitale tachograaf
De meeste boordcomputers zijn voorzien van een koppeling met de digitale tachograaf. De data van de chauffeurskaart en het massageheugen van de tachograaf worden via de boordcomputer naar kantoor verstuurd zodat de chauffeur hiervoor niet meer op de thuisbasis hoeft te komen.
Boordcomputers kunnen rekening houden met de Europese rij- en werktijdenregeling (EU561/2006), die via de digitale tachograaf nauwkeurig kan worden gecontroleerd. Als overschrijding van de toegestane werk-/rijtijd dreigt of de rusttijd niet geldig is kan de boordcomputer waarschuwen. Dit kan hoge boetes voorkomen. De chauffeur en de planner hebben zicht op de actuele (en resterende) werk- en rusttijden, zodat beide hiernaar kunnen handelen.
Andere koppelingen
Door de technische ontwikkelingen in de vrachtauto-industrie zijn allerlei zaken meetbaar zoals brandstofverbruik en rijstijl. Door deze gegevens op te slaan en te analyseren in de boordcomputer kan het systeem waarschuwen als het afwijkt van normaal. Hierdoor kan er milieubewuster, goedkoper en veiliger gereden worden.
Draagbare boordcomputer
Draagbare boordcomputers worden vaak ingezet in situaties waar de chauffeur de boordcomputer ook buiten de auto moet gebruiken. Bijvoorbeeld om de ontvanger digitaal te laten tekenen of om barcodes te scannen.
Vooral voor pakketdiensten is het volgen van zendingen interessant en biedt een draagbare boordcomputer uitkomst.
Slotbeschouwing
Een boordcomputer wordt soms ook wel de blackbox van een vrachtauto genoemd. Het is een apparaat dat kan dienen tot een milieuvriendelijke en economisch verantwoorde aansturing van een transportbedrijf.
De boordcomputer heeft drie hoofdfuncties:
- Het opslaan van de voertuig-, lading-, en chauffeursgegevens (vervanging van ritdocumenten).
- Het communiceren met de thuisbasis via SMS of satelliet netwerken.
- Plaatsbepaling d.m.v. GPS.
De planner kan achteraf of bij een online systeem direct in overleg met de chauffeur de planning bijsturen.
Door het analyseren van de gegevens krijgt het bedrijf een beter inzicht op het rendement en kosten van ritten en klanten.
- Brandstofverbruik, op basis van exacte tankgegevens en kilometerregistratie.
- Gemiddelde snelheid voertuigen (aantal kilometers/rijtijd/route).
- Marssnelheid voertuigen (kilometers/actieve diensttijd)
De marssnelheid is het aantal gereden kilometers gedeeld door de hiervoor benodigde uren. Daardoor zijn de kosten inzichtelijk en kan aan de klant een goede indicatie worden gegeven van het aflevertijdstip.
Om snel en probleemloos boordcomputers te gaan gebruiken in een transportbedrijf is het belangrijk om de chauffeurs bij de invoering van de systemen te betrekken en open te communiceren over het waarom van deze aanschaf. De betrokkenheid en voldoende begrip van de chauffeurs is van groot belang. Een uitgebreide instructiebijeenkomst en een duidelijke handleiding is dan ook noodzakelijk.
Door van te voren een goede inventarisatie van eisen en wensen te maken kan er vaak ook al een besparing worden gerealiseerd en voorkom je dat er onnodige handelingen moeten worden verricht, waarmee de acceptatie wordt bevorderd.
De invoering van een boordcomputer kost geld en levert uit zichzelf niets op. Als er met de informatie die een boordcomputer kan geven op de juiste manier wordt omgegaan, dan is een efficiëntere transportoperatie het gevolg. Dit heeft een gunstig effect op de kosten van het bedrijf en op het milieu.
- Extra reductie van het brandstofverbruik (rijstijlverbetering).
- Technische mankementen aan voertuigen zijn sneller te signaleren (onderhoud beter te plannen).
- Veiliger onderweg (digitale hulp).
- Minder stress (betere planning).
- Forse administratieve kostenbesparing. Het geautomatiseerd verwerken van de ritstaten, kost minder tijd.
- Een efficiëntere communicatie tussen chauffeur en planning levert tijdwinst op.
